In dit artikel leg ik uit wat de functie van een circulatiesysteem oftewel een bloedsomloop is en welke verschillende circulatiesystemen er zijn.
De functie van een circulatiesysteem is het homogeen houden van het intern milieu. Het intern milieu is dat deel van het lichaam waarvoor je één celmembraan moet passeren om er te komen. Onderhuids bindweefsel is een voorbeeld van iets wat zich in het inwendig milieu bevindt. Het maag-darmkanaal is een voorbeeld van iets wat zich in het uitwendig milieu bevindt.
Een circulatiesysteem houdt het intern milieu homogeen op vier manieren:
- Door transport van stoffen tussen intern en extern milieu, daarbij kun je denken aan bouwstoffen, brandstoffen en afvalstoffen. Een goed voorbeeld hiervan is het vervoeren van koolstofdioxide naar de longhaarvaten. Zo wordt koolstofdioxide vervoerd vanuit het interne milieu (longhaarvaten) naar het externe milieu (longblaasjes).
- Door transport van signaalstoffen zoals hormonen. Hormonen zorgen ervoor dat het interne milieu zijn werk kan doen.
- Door transport van bestanddelen van het afweersysteem, zoals witte bloedcellen. Die worden niet alleen in het bloed vervoerd maar ook in de lymfevaten. Witte bloedcellen zorgen ervoor dat je lichaam gezond blijft.
- Door het verdelen van vocht en warmte door het lichaam. Bloed is warm en doordat het stroomt door de bloedvaten, wordt zo de warmte in het interne milieu verspreid.
Er zijn vier verschillende manieren om stoffen te laten circuleren in een organisme.
- Diffusie: Als er geen bloedsomloop is, vindt er transport plaats door middel van diffusie. Eencelligen, zoals een amoebe, of dieren met maar enkele cellagen hebben dit.
- Een open bloedsomloop. Een open bloedsomloop bestaat uit een hart, maar het ‘bloed’ loopt wel vrij door de lichaamsvloeistof heen. Er zijn geen bloedvaten of andere vaten waar het bloed in blijft zitten.
- De enkelvoudige (of enkele) gesloten bloedsomloop. Er is wel een hart en er zijn ook gesloten vaten. Daardoor is er onderscheid tussen lichaamsvloeistof en bloedplasma. Insecten zoals sprinkhanen hebben dit. Bij een enkele bloedsomloop gaat het bloed maar één keer door het hart heen.
- Tot slot de dubbele gesloten bloedsomloop. Per bloedsomloop gaat het bloed twee keer langs het hart. Een dubbele gesloten bloedsomloop bestaat uit één of meerdere harten en een bloedvatenstelsel.
In het volgende artikel ga ik het hebben over de anatomie van het hart.